Honda’nın CRV’de kullanmaya başladığı 9 iler ZF otomatik şazumanını inceliyoruz.
Yeni tasarlanan hafif ve kompakt şanzumanın, sınıfının en iyi yakıt tüketim tasarruf değerlerine sahip olduğu iddia ediliyor. Öte yandan geliştirmeler şanzumanın daha pürüzsüz, tepkisel ve hisli olmasına yönelik yapılmış. Ayrıca özellikle geri vitesin daha gürültüsüz ve daha yüksek güce dayanıklı olmasına dikkat edilmiş.
ZF'nin Reservuar Köpekleri ...
·
Honda’nın yeni CRV de 1.6 dizel otomatik ile sunduğu
bir başka çığır açan yenilik ise 9 ileri otomatik şanzuman Bu şanzuman ZF
şirketi tarafından geliştirilmiş bir system. Aynı şanzuman Fiat Chrysler grubu
ve Jaguar Land Rover grubunda da kullanılıyor. Bu tam otomatik şanzumanın ilk
dişlisi 4.7:1, son dişlisi 0.48:1 oranlarına sahip ve ilk/sondişli rasyosu da 9.8
ve bu inanılmaz bir değer.
Özellikle ZF nin BMW tarafından kullanılan bir önceki versiyon 8 ileri
şanzımanında 1:1 oranına 6. viteste ulaşılırken buna yeni şanzımanda
beklentilerin aksine 5. Viteste ulaşılıyor ve bunun ardından gelen 4 vites
(6,7,8,9) hep 1:1’in altındaoranlara sahip oluyor. Bu da aracın 9. Vites 1460
devirle 130 km/h hıza ulaşabilmesi anlamına geliyor. Doğal olarak otoyol
hızlarındaki bu düşük devir oranlarının bir çok getiris oluyor. Öncelikle
tüketim 6 vitesli şanzumanlara göre %16, 8 viteslilere göre %11 daha iyi
oluyor. Ayrıca daha düşük motor sesi, daha az titreşim gibi ekstra güzellikleri
oluyor.
Ancak öte yandan ZF 8 ilerininki gibi pamuksu ve hızlı geçişleri de yok.
Bunun nedeni de yeni 9 ileride vites oranına göre vurgu kavrama ile köpek
kavrama kullanılırken, 8 ileri de bant kavrama ve tabak kavrama kullanıyor
olması. Burada bit yeniği köpek kavrama dediğimiz şey genelde manuel
şanzımanlarda kullanılan bir kavrama mekanizması. Bu da geçişleri
sertleştiriyor. Bu daha önce robotize manuel şanzımanlarda da kullanılmıştı.
Ancak ilk defa bir tam otomatik tork konvertör şanzumanda kullanılyor. Burada
da devreye yazılım giriyor. Çünkü köpek kavramalar kayarak ilerleyen bir
mekanizmaya sahip olmadığı için tork eğrisi sensörlerle kontrol ediliyor ve
yazılıma bağlı olarak aşağı yukarı elektromekanik olarak hareket ettiriliyor.
Burada en keyifsiz kısım 5. Viteste ortaya çıkıyor. 5den 6ya veya 5den 4e
geçerken konforsuz geçişler ortaya çıkıyor. Manuel şanzumanlarda bu
konforsuzluğu önleme için senkromeç mekanizmaları kullanılıyor. Burada ise bu
yapı uygun olmadığı için iş tahminleme özellikli akıllı yazılım ile yazılım
kontrollü olarak yapılmaya çalışılıyor.
İşte bu teknik farktan dolayı 9ileri şanzuman 2 adet çok yüzeyli tabak
kavrama, 2 vurgu kavrama düzeltici, 2 elektronik senkromeçli köpek kavramaya
sahip. 8 ileri de ise çok farklı olarak 2 vurgu kavrama düzeltici,3 çok yüzeyli
tabak kavrama kullanıyor. Bu nedenle 1-2, 2-3,3-4 geçişleri pamuk gibi yumuşak
geçerken, 4-5 geçişi ile birlikte daha uzun kavrama süresi ve hissedilir tork
kaybı oluşuyor.5-6, 6-7 geçişide köpek kavramadan kurtulduğu için yine pürüzsüz
ve hızlı iken son dişliyee gelirken oluşan bitiş noktası basıncı 7-8 ve 8-9
geçişini yine köpek üzerinden yaparak tork kaybına neden oluyor. Bu nedenle
120-130 km hıza kadar aracı kullanma imkanı bulanlar ile 50-60 km hıza kadar
aracı kullanma imkanı bulanlar tamamen farklı hislerden bahsedip birbirini bu
işten anlamamakla suçlayabilirler J
Öte yandan kick geçişlerde de şanzumanın vites düşürmeside aynı
handikapa sahip. 1:1 rasyosunun altına inmek için 5. Vites altına inmek
gerekiyor. Eğer 80km hızın altında iseniz kick yaptığınızda yazılım kaynaklı
olarak ihtiyacınız olan ivmelenme ne olursa olsun 4. Vitese düşüyor. Bu viteste
ciddi bir ivme kazanınca hızla ve taker taker üst viteslere geçiliyor. 80 km ve
daha üst hzılarda ise tek tek vites düşürüyor, gaz kelebeğinden gaz verilmesini
bekliyor gereken tork eğrisine ulaşmaydıysa bird aha vites düşüyor. Bu da size
çok hantal bir araç kullanıyor hissi veriyor.
Tüm bunların sonunda ise elde ettiğiniz en büyük kazanç beklenenden düşük tüketim oluyor. Tabi şanzumanın yaptığı bu garip ve deli saçması hareketlerin verdiği hisle sizi öksürten gıcık hissinden kurtulabilirseniz.